VIS Pistole 35 (p) 1943 r.
| Uruchomienie przemysłu zbrojeniowego było jednym z największych osiągnięć II Rzeczpospolitej, a znaczna część produkowanego sprzętu bojowego stanowiła owoc pracy polskich inżynierów. Spośród wielu rodzajów oręża wyróżnia się zwłaszcza pistolet VIS wz.35, broń nowoczesna i niezawodna, oręż, o którym można powiedzieć, iż stał się symbolem armii II RP. Ten legendarny już dzisiaj pistolet, produkowany w Fabryce Broni w Radomiu, towarzyszył polskim żołnierzom na wszystkich frontach II wojny światowej. Broń skonstruowali inżynierowie Piotr Wilniewczyc i Jan Skrzypiński. Początkowa nazwa WIS, od nazwisk konstruktorów, zamieniona została na VIS – łac. siła. Inspirowany amerykańskim Coltem 1911 pistolet dostosowano do amunicji 9 mm Parabellum; zasada działania oparta była na krótkim odrzucie lufy, ryglowanie następowało przez jej przekoszenie w płaszczyźnie pionowej. Rozwiązanie konstrukcyjne odryglowania, zatrzymania i zaryglowania lufy oraz sposobu jej osadzenia było nowatorskie i zostało opatentowane (patent numer 15567). Oryginalny był także zwalniacz kurka, pozwalający na jego bezpieczne opuszczenie przy załadowanej broni. Chwyt VIS-a zaopatrzono w gniazdo zaczepowe do przyłączenia kolby-futerału, której ostatecznie jednak przed wybuchem wojny nie zdążono wprowadzić. Broń zasilano z pudełkowego, jednorzędowego magazynka na 8 nabojów. Z lewej strony zamka znajdowało się oznaczenie: F.B. RADOM, następnie rok produkcji i orzeł państwowy, a dalej VIS-wz.35 / pat. Nr.15567. Produkcja seryjna pistoletów VIS ruszyła w 1936 roku i od tego roku broń przydzielano oddziałom WP. Do 1939 roku wyprodukowano około 50 tys. egzemplarzy. Numer seryjny wybijano z prawej strony, na szkielecie tuż nad kabłąkiem spustu. Dodatkowo powtarzano go na wewnętrznej stronie zamka, lufie, bezpieczniku chwytowym, osadzie sprężyny kurkowej i kurku. Doskonałe walory broni docenili także Niemcy i podczas okupacji uruchomili jej produkcję z przeznaczeniem dla swojej armii, pod nazwą „Pistole 35 (p)”. VIS-y już w 1941 r. pojawiają się na stanie Wehrmachtu; miesięczna produkcja fabryki w Radomiu wynosiła w 1942 r. około 5000 sztuk. Początkowo, poza nowym oznaczeniem z lewej strony zamka – F.B. RADOM Mod.35.Pat.Nr15567 / P.35 (p), broń nie różniła się od przedwojennych egzemplarzy. Z czasem jednak pojawiły się uproszczenia konstrukcyjne; zrezygnowano z szyny do mocowania kolby, usunięto zaczep zamka służący do rozkładania pistoletu, w kolejnych seriach pogarszała się jakość wykonania. W 1944 roku pojawiły się także bakelitowe okładki w kolorze ceglastym. Ostatnie niemieckie VIS-y produkowano w Austrii w firmie Steyr; cechowały się m.in. drewnianymi okładkami. Szacuje się, że Niemcy wyprodukowali łącznie około 385 tys. sztuk. Broń cieszyła się dużym uznaniem ze względu na niezawodność i odporność na zanieczyszczenia. Niemcy numerowali produkowane przez siebie pistolety w blokach po 10 tys. sztuk, przy czym cyfry poprzedzane były literami (nie miały ich pierwsze egzemplarze – około 12 tys. sztuk) Podstawowymi częściami i zespołami pistoletu VIS wz.35 są: szkielet, zamek, lufa, magazynek, żerdź ze sprężyną powrotną, mechanizm spustowy, mechanizm uderzeniowy, zatrzask zamkowy (łączy zamek ze szkieletem), zaczep zamkowy, zwalniacz kurkowy, bezpiecznik chwytowy, osada sprężyny kurkowej. |
